Osilatör devrelerinde en çok karşımıza çıkan üçgen dalga osilatör devresinin periyotunu ve genliğini (triangular wave generator) bulmayı detaylı bir şekilde inceleyelim.
En çok kullanılan dalga çeşitlerinin başında sinüs ve kare gelirken bir sonraki sırada üçgen dalga gelmektedir. Üçgen dalgasını elde etmek için alttaki devremizi inceleyelim.
Üçgen dalga osilatör devresi
A ile gösterilen kısım opamp tetikleyici yani comparator iken B ile gösterilen kısım ise integral alıcıdır. A ‘nın çıkışı kare dalga olup genliği +-Vsat ‘tır ve B ‘nin inverting kısmına uygulanan bir çıkış vardır. Integrator ‘ın çıkışı üçgen dalgayı verir. Üçgen dalga osilatör devresinin çalışma mantığını daha iyi anlamak için, A comparatorunun çıkışını +Vsat olarak farzedelim.
Bu durum kapasitör üzerinden bir akım akmasını sağlar ve böylelikle aşağı yönde bir eğik yüzey (ramp) oluşmasını sağlar. Aşağıya doğru inen ramp sabit bir değer olan -Vramp ‘e ulaştığında opamp tetikleyicisi A pozitiften negatife bir saturasyon oluşturur (-Vsat). Böylelikle aşağıya inen ramp yön değiştirerek yukarıya doğru harekete geçer ve +Vramp hedefine ulaşır. Bu işlemler aynı sırada tekrarlanarak B integrator ‘ında üçgen dalga gözlenir.
Üçgen dalga osilatörü genlik
+Vsat ‘tan -Vsat ‘a bir değişme olmadan hemen önce P noktasındaki voltajın 0 olduğuna dikkat edelim. Buradan çıkan anlam -Vramp ‘i elde etmek için R2 rezistansını kullanırken + Vsat ‘ı elde etmek için R3 rezistansını kullanıyoruz.
Yukarıdakine benzer şekilde comparator kısmı -Vsat ‘tan +Vsat ‘a değiştiğinde integrator kısmının çıkışı aşağıda verilmiştir.
Triangular wave’in peak to peak genliği
Üçgen dalga osilatör periyot
Zaman -Vramp ‘ten +Vramp ‘e geçtiiğinde veya tersi olduğunda üçgen dalganın periyodu yarıya inip T/2 olacaktır. Aşağıda ki I1 ve I2 akımlarının toplamı sıfır olacak şekilde işlemi yapabiliriz.
